Η κιρσοκήλη είναι οι διογκωμένες φλέβες πάνω από τους όρχεις και η επιβεβαίωση της γίνεται με τη χρήση έγχρωμου triplex του οσχέου. Παρατηρείται περίπου στο 20% όλων των αντρών και είναι αιτία για το 40% των υπογόνιμων αντρών. Αντιμετωπίζεται χειρουργικά και η έγκαιρη αντιμετώπισή της μπορεί να βελτιώσει το σπέρμα. Ωστόσο, όταν προκαλέσει σοβαρή μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, τότε η διόρθωση της κιρσοκήλης θα έχει μικρή επιτυχία στον επανέλεγχο της γονιμότητας του άντρα.
Οι γενετικές ανωμαλίες μπορούν να διαταράξουν το DNAτου σπερματοζωαρίου, με αποτέλεσμα την υπογονιμότητα. Οι κυριότερες είναι μεταλλάξεις οδηγούν σε αγενεσία του σπερματικού πόρου, σε μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων και αζωοσπερμία.
Βασικές ορμόνες που ελέγχουν ή επηρεάζουν τη σπερματογένεση είναι η FSH, η LH, η τεστοστερόνη, η προλακτίνη, η TSH, η SHBG και η ανασταλτίνη Β (inhibin B). Οι διαταραχές στις ορμόνες αυτές μπορούν να οφείλονται σε παθήσεις θυρεοειδούς, σε κάποια συγγενή σύνδρομα κ.ά..Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αντιμετώπιση των ανωμαλιών αυτών μπορεί να επαναφέρει τη γονιμότητα του άντρα.
Δομικές ανωμαλίες του πέους, όπως επισπαδίας, υποσπαδίας και φίμωση, μπορούν να επηρεάσουν τη σωστή εναπόθεση του σπέρματος στον κόλπο της γυναίκας. Η χειρουργική αντιμετώπιση αυτών των ανωμαλιών συνήθως λύνει το πρόβλημα της υπογονιμότητας.
Οι φλεγμονές όπως προστατίτιδα, επιδιδυμίτιδα, ορχίτιδα κ.ά., μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος. Η αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών γίνεται κυρίως με φαρμακευτική αγωγή και είναι συνήθως αποτελεσματική.
Ο
σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει τόσο τη στυτική λειτουργία του πέους όσο και στην ποιότητα της σπερματογένεσης. Δυστυχώς, όταν η βλάβη στη σπερματογένεση εδραιωθεί, τότε η κατάσταση αυτή δεν μπορεί πλέον να αναστραφεί και απαιτείται εξωσωματική γονιμοποίηση.
Η
χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αποτελεί μία σημαντική αιτία υπογονιμότητας στον άντρα. Η μόνη λύση στους άντρες αυτούς είναι η μεταμόσχευση νεφρού ή, όταν η λύση αυτή αργεί ή δεν είναι εφικτή, το ζευγάρι πρέπει να καταφύγει στην υποβοηθούμενη σύλληψη.
Η αντρική υπογονιμότητα μπορεί επίσης να οφείλεται και σε άλλα αίτια, όπως το
κάπνισμα, το
αλκοόλ, η έκθεση σε
τοξικούς παράγοντες κ.ά.
Όταν το κύριο αίτιο της αντρικής υπογονιμότητας δεν μπορεί να εντοπιστεί (ιδιοπαθής υπογονιμότητα), δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ή αντιμετωπίζεται, αλλά χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα, τότε το ζευγάρι απευθύνεται