Λιθίαση Ουροποιητικού

Τι είναι η λιθίαση του Ουροποιητικού;

Λιθίαση ουροποιητικού είναι η δημιουργία λίθου ή λίθων μέσα στην αποχετευτική μοίρα του ουροποιητικού συστήματος. Ανάλογα λοιπόν με την εντόπιση, έχουμε λιθίαση των νεφρών (νεφρολιθίαση), λιθίαση των ουρητήρων, λιθίαση της ουροδόχου κύστης και τέλος λιθίαση της ουρήθρας. Είναι μια από τις πιο συχνές παθήσεις του, καθώς αφορά το 10% του γενικού πληθυσμού.

Ποια είδη λίθων έχουμε;

Υπάρχουν διάφορα είδη λίθων που καθορίζονται με βάση τη χημική τους σύσταση.

Μικτοί 35%-40%
Οξαλικού ασβεστίου 30%-35%
Εναμμώνιου φωσφορικού μαγνησίου (φλεγμονώδεις) 10%-15%
Ουρικού οξέως 8%-10%
Φωσφορικού ασβεστίου 5%-10%
Κυστίνης 2%-3%.

Ποια τα συμπτώματα;

Κολικός, οξύς κι αιφνίδιος πόνος στην οσφύ, αντανακλώμενος μπροστά και προς τα γεννητικά όργανα, ο οποίος δεν μεταβάλλεται με την αλλαγή στάσης του σώματος.
Ναυτία κι εμετός.
Επώδυνη αιματουρία μικροσκοπική ή μακροσκοπική.
Συχνουρία, δυσουρία, πυρετός (όταν συνυπάρχει ουρολοίμωξη).

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Η δημιουργία λίθων στο ουροποιητικό σύστημα είναι ακόμα άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι καθορίζεται από παράγοντες που είναι είτε ιδιοσυγκρασιακοί για τον κάθε άνθρωπο (ενδογενείς παράγοντες κινδύνου) είτε προέρχονται από το περιβάλλον του (εξωγενείς παράγοντες κινδύνου). Συνήθως, είναι ένας συνδυασμός παραγόντων που συμβάλλει στη δημιουργία λίθων.

Στους ενδογενείς παράγοντες, περιλαμβάνονται: η ηλικία (συχνότερα μεταξύ 20 και 50 ετών), το φύλο (τρεις φορές συχνότερα σε άνδρες) και οικογενειακό ιστορικό-κληρονομικότητα. Στους εξωγενείς παράγοντες, περιλαμβάνονται: το θερμό κλίμα, η διατροφή, το αυξημένο σωματικό βάρος, η μειωμένη πρόσληψη υγρών, η καθιστική εργασία, η έλλειψη άσκησης και κάποια φάρμακα.

Σε όλες τις περιπτώσεις, κρατάμε τον λίθο, ώστε να τον στείλουμε για χημική ανάλυση και να διαπιστώσουμε τη χημική του σύσταση. Σε κάποιες μορφές λίθων υπάρχουν σκευάσματα που μειώνουν το μέγεθός του ή εμποδίζουν τον επανασχηματισμό του.

Λιθίαση Ουροποιητικού

Πρόληψη

Απαραίτητο είναι να παρθούν μέτρα για την αποφυγή της υποτροπής της λιθίασης. Έτσι, πρέπει να ακολουθήσει συγκεκριμένη δίαιτα λιθίασης. Ακόμη, η απώλεια βάρους σε περιπτώσεις παχυσαρκίας και η μέτριας έντασης σωματική άσκηση βοηθούν στην αποφυγή της υποτροπής. Η λήψη των μέτρων από τον ασθενή αποτρέπει την επανεμφάνιση λίθου σε ποσοστό που φτάνει το 75%.

Όσο αφορά την δίαιτα οι τροφές που πρέπει να αποφεύγονται είναι:

Οξαλικό Ασβέστιο

Λαχανικά από «Σ» (σπανάκι, σέλινο, σπαράγγια, σέσκλα)
Φασολάκια, αρακάς, γλυκοπατάτες
Καφές
Σοκολάτα
Μαύρο τσάι
Μούρα, κράνμπερι
Μπύρα

Ουρικό οξύ-κυστίνη

Κόκκινο κρέας
Εντόσθια
Όσπρια (επιτρέπονται μόνο φακές)
Γαλακτοκομικά (επιτρέπεται μόνο μέχρι 1 ποτήρι γάλα ή 1 γιαούρτι ή 1 κομμάτι τυρί 50gr)
Θαλασσινά και μικρά ψάρια
Αυγά
Μπύρα
Βρώμη (corn flakes, Quaker)

Φλεγμονώδεις λίθοι

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της λιθίασης γίνεται από το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τον απαραίτητο εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο. Το ιστορικό και η κλινική εξέταση θέτουν την υποψία λιθίασης στον ουρολόγο και οι διαγνωστικές εξετάσεις έχουν ως σκοπό την επιβεβαίωση της διάγνωσης.

Απεικονιστικός έλεγχος:

Ακτινογραφία ΝΟΚ: Ανιχνεύει το 80-90% των λίθων, αλλά υπάρχουν λίθοι που δεν φαίνονται.
Υπερηχογράφημα ουροποιητικού: Δίνει πληροφορίες για την ύπαρξη απόφραξης και μπορεί να ανιχνεύσει λίθους νεφρού ή κύστης, αλλά όχι ουρητήρα.
Ενδοφλέβια πυελογραφία: Αναδεικνύει την ακριβή θέση των λίθων, καθώς και ύπαρξη ανατομικών ανωμαλιών που προδιαθέτουν στη δημιουργία λίθων. Επιτρέπει, επίσης, την εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας και του βαθμού υδρονέφρωσης.
Αξονική τομογραφία χωρίς σκιαγραφικό: εξέταση εκλογής, καθώς υπερέχει από την ενδοφλέβια ουρογραφία, και γίνεται ταυτόχρονα έλεγχος και της ανατομίας του νεφρού.

Εργαστηριακός έλεγχος:

Γενική ανάλυση ούρων: Συνήθως, υπάρχουν ερυθρά αιμοσφαίρια στα ούρα και μερικές φορές και στοιχεία ουρολοίμωξης.
Βιοχημική ανάλυση αίματος: Μέτρηση της ουρίας και κρεατινίνης, του ουρικού οξέος και του ασβεστίου του ορού.
Παραθορμόνη: ορμόνη που εκκρίνεται από τους παραθυρεοειδείς αδένες και ελέγχεται σε περιπτώσεις αυξημένου ασβεστίου, καθώς μπορεί να υπάρχει υπερλειτουργία των αδένων.
Συλλογή ούρων 24ώρου: πιθανή ανεύρεση κάποιας μεταβολικής ανωμαλίας.
Ανάλυση του λίθου: ανευρίσκει το είδος του λίθου, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για μείωση των πιθανοτήτων υποτροπής και επανεμφάνισης λιθίασης.

Λιθίαση Ουροποιητικού

Πώς αντιμετωπίζεται η λιθίαση;

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων: Στη φάση του δυνατού πόνου σκοπός είναι η ανακούφιση του ασθενή με την χορήγηση αναλγητικών.

Φαρμακευτική θεραπεία: Σε κάποιες μορφές λίθων μπορούν να χορηγηθούν φάρμακα, τα οποία σκοπό έχουν είτε να μειώσουν τον μέγεθος του λίθου είτε να εμποδίσουν τον επανασχηματισμό του.

Αφαίρεση λίθου: εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του στο ουροποιητικό σύστημα. Αν ο λίθος είναι μικρότερος από 5mm, σε ένα ποσοστό 70% θα αποβληθεί αυτόματα σε ένα διάστημα 4-6 βδομάδων αναμονής. Για την διευκόλυνση διέλευσης του λίθου μπορεί να χορηγηθεί ένας αναστολέας των α-αδρενεργικών υποδοχέων, που αυξάνει την διάμετρο του ουρητήρα και της ουρήθρας. Στους ασθενείς με απόφραξη που βάζει σε κίνδυνο τη νεφρική λειτουργία ή όταν συνυπάρχει ουρολοίμωξη με πυρετό θα χρειαστεί κάποια άμεση παρέμβαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να τοποθετηθεί ένας ουρητηρικός καθετήρας (pig-tail), μέχρι να αντιμετωπιστεί ο λίθος. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις όμως, θα χρειαστεί επεμβατική θεραπεία. Στις επεμβατικές μεθόδους, περιλαμβάνονται:

Εξωσωματική λιθοθρυψία με κύματα κρούσης (ESWL): Πραγματοποιείται θραύση του λίθου με κρουστικά κύματα. Γίνεται συνήθως πολύ καλά ανεκτή από τον ασθενή και μπορεί να είναι αποτελεσματική σε ποσοστό που φτάνει το 90%. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν λίθοι που δεν μπορούν να σπάσουν με την εξωσωματική λιθοθρυψία.

Ουρητηροσκόπηση και ενδοσωματική λιθοθρυψία: Χρησιμοποιείται για λίθους που βρίσκονται στον ουρητήρα. Το ουρητηροσκόπιο μέσω της ουρήθρας και της κύστης εισέρχεται στον ουρητήρα μέχρι τον λίθο, όπου ειδικοί λιθοθρύπτες σπάζουν τον λίθο, και αφαιρούνται τα θραύσματά του. Οι πιο σύγχρονοι λιθοθρύπτες είναι οι λέιζερ λιθοθρύπτες.

Διαδερμική νεφρολιθοθρυψία: Χρησιμοποιείται για μεγάλους λίθους του νεφρού ή λίθους του νεφρού που δεν σπάνε με την εξωσωματική λιθοθρυψία. Μέσω μιας οπής που γίνεται από το δέρμα μέχρι το νεφρό, εισάγεται το νεφροσκόπιο, ανευρίσκεται ο λίθος και σπάζει με ειδικούς λιθοθρύπτες, συνήθως υπερηχογραφικούς ή βαλλιστικούς.

Ανοικτή χειρουργική επέμβαση: Έχει περιοριστεί σήμερα και φυλάσσεται μόνο για επιλεγμένες περιπτώσεις.

Η επιλογή αντιμετώπισης λίθου σε σχέση με το μέγεθος και την θέση φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:

	*<5mm*	*5-10mm*	*10-20mm*	*>20mm*
*Νεφροί*	Παρακολούθηση ή εξωσωματική λιθοτριψία	Εξωσωματική λιθοτριψία ή ενδοσκοπική νεφρολιθοτριψία με laser		Αλλεπάλληλες εξωσωματικές λιθοτριψίες με pig-tail ή επεμβατική νεφρο-λιθοτριψία
*Ουρητήρας*	Παρακολούθηση ή εξωσωματική λιθοτριψία	Εξωσωματική λιθοτριψία ή ενδοσκοπική ουρητηρολιθοτριψία	Ενδοσκοπική ουρητηρολιθοτριψία
*Ουροδόχος κύστη*	Παρακολούθηση	Παρακολούθηση ή κύστεολιθοτριψία	Κυστεολιθοτριψία (με πιθανή διουρηθρική προστατεκτομή)
*Ουρήθρα*	Παρακολούθηση	Παρακολούθηση ή αφαίρεση λίθου με λαβίδα (basket)		Παρακολούθηση ή αφαίρεση λίθου με λαβίδα (basket)

Email

Τηλ.