Προστατίτιδα

Προστατίτιδα

Τι είναι η προστατίτιδα;

Η προστατίτιδα είναι ο γενικός όρος που περιγράφει τη φλεγμονή του προστάτη. Είναι μια πολύ συχνή πάθηση που ταλαιπωρεί πολλούς άντρες όλων των ηλικιών. Σήμερα ξέρουμε ότι υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά είδη προστατίτιδας:  οξεία βακτηριακή, χρόνια βακτηριακή, χρόνια μη βακτηριακή και  ασυμπτωματική φλεγμονώδης.

Διάγνωση

Η διάγνωση της οξείας και χρόνιας βακτηριακής προστατίτιδας στηρίζεται στο ιστορικό, την κλινική εικόνα, την ψηλάφηση του προστάτη, καθώς και στον εργαστηριακό έλεγχο: καλλιέργεια ούρων, γενική αίματος, CRP, υπερηχογράφημα προστάτου. Στη χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα η καλλιέργεια ούρων μπορεί να μην εντοπίσει το μικρόβιο που προκαλεί την προστατίτιδα. Για το λόγο αυτό ζητείται από τον ασθενή καλλιέργεια σπέρματος ή και εξετάσεις ούρων κατά (Stamey και Meares).

Η διάγνωση της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας γίνεται με αποκλεισμό άλλων τύπων προστατίτιδας, καθώς δεν μπορεί να τεκμηριωθεί εργαστηριακά. Τα συμπτώματα θα πρέπει να επιμένουν για διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών. Όσο αφορά τη διάγνωση της ασυμπτωματικής φλεγμονώδους προστατίτιδα γίνεται τυχαία στα πλαίσια ενός ελέγχου ή μιας βιοψίας που διενεργείται για άλλο λόγο.

Ποιά τα αίτια και ποιά τα συμπτώματα;

  • Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα

Προκαλείται από μικρόβια που ανευρίσκονται σε καλλιέργεια ούρων ή σπέρματος. Ο ασθενής παρουσιάζει έντονα συμπτώματα λοίμωξης δηλαδή υψηλό πυρετό με ρίγος, αδυναμία με συνοδό συχνουρία, επιτακτικότητα, δυσουρία και πόνο χαμηλά στο περίνεο ή και την οσφύ. Συχνά οι ασθενείς παρουσιάζουν και επίσχεση των ούρων διότι ο προστάτης τους διογκώνεται λόγω της φλεγμονής.

  • Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Εκδηλώνεται με περιόδους πλήρους απουσίας συμπτωμάτων που διακόπτονται από οξείες υποτροπιάζουσες λοιμώξεις. Κάθε φορά παρατηρείται αποικισμός από το ίδιο μικρόβιο που παραμένει αδρανές εντός του προστάτη. Τις περισσότερες φορές σχετίζεται με μια πλημμελώς ή μη σωστά θεραπευμένη οξεία προστατίτιδα. Ο ασθενής παρουσιάζει έντονο πόνο, ιδίως στο περίνεο, στον πρωκτό και υπερηβικά,  συχνουρία, επιτακτικότητα και δυσουρία.

  • Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα – Χρόνιο πυελικό άλγος

Η ακριβής αιτιολογία είναι ασαφής καθώς δεν απομονώνονται παθογόνα βακτηρίδια. Στους παράγοντες που μπορεί να την πυροδοτήσουν συμπεριλαμβάνονται κυρίως το στρες, αλλά και το ιστορικό τραυματισμού, εγχείρησης ή λοιμώξεων ουροποιητικού.  Ο ασθενής εμφανίζει περιοδικά μία διάχυτη, ακαθόριστη ενόχληση που μπορεί να εντοπίζει τον πόνο σε οποιοδήποτε σημείο της κάτω κοιλίας, των βουβωνικών χώρων, των όρχεων, του πέους, του περινέου ή του πρωκτού. Πιο σπάνια εμφανίζονται διαταραχές στύσης, πρόωρη ή και επώδυνη εκσπερμάτιση. Η νόσος επηρεάζει συνήθως την ποιότητα ζωής του ασθενούς και την ψυχολογία του.

  • Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα

Πρόκειται για μια ασυμπτωματική φλεγμονή του προστάτη αδένα. Η κλινική της σημασία είναι μικρή διότι δεν υπάρχουν συμπτώματα και  τα αίτια που την προκαλούν δεν είναι ξεκάθαρα. Μπορεί να υπάρχει αύξηση του PSA ή παθολογική δακτυλική εξέταση.

Ποιά η θεραπεία;

  • Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα

Χορηγούνται αντιβιοτικά από το στόμα ή ενέσιμα, αντιπυρετικά και αντιφλεγμονώδη και συστήνεται καλή ενυδάτωση. Η διάρκεια της αντιβιοθεραπείας κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 4-6 εβδομάδων, αλλά μπορεί να παραταθεί. Αν παρόλα αυτά δεν περιοριστούν τα βακτήρια, η προστατίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια υποτροπιάζουσα προστατίτιδα. Αν συνυπάρχει επίσχεση ούρων θα πρέπει να τοποθετηθεί καθετήρας, κατά προτίμηση υπερηβικά για να μην γίνει διασπορά των μικροβίων.

  • Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Η θεραπεία γίνεται με αντιβιοτικά, το είδος αλλά και το χρονικό διάστημα λήψης εξαρτώνται από τα συμπτώματα, την κλινική εικόνα, τα αποτελέσματα των εξετάσεων, το ιατρικό ιστορικό αλλά και από το πλήθος των υποτροπών. Συνήθως η διάρκεια της αντιβιοθεραπείας κυμαίνεται μεταξύ 4-6 εβδομάδων αλλά μπορεί να παραταθεί μέχρι και 12 εβδομάδες. Σε ορισμένους ασθενείς λόγω πολλαπλών υποτροπών με τον ίδιο μικροοργανισμό, εφόσον είναι ασυμπτωματικοί, δεν κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση αντιβιοτικών προκείμενου να μην αναπτυχθεί πολυανθεκτικό βακτηριακό στέλεχος. Σε αντίθετη περίπτωση ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε καθημερινή προφυλακτική θεραπεία επ’ αορίστω. Μπορεί επίσης να χορηγηθούν φάρμακα που βελτιώνουν την ούρηση και αντιφλεγμονώδη.

  • Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα – χρόνιος πυελικός πόνος

Χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών με στόχο να μετριάσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει το προστατικό μασάζ, καθώς και  η χαλάρωση του πυελικού εδάφους. Όταν  συνυπάρχουν ψυχικά συμπτώματα μπορεί χρειαστεί ψυχίατρος ή ψυχολόγος. Επίσης, μπορεί να βοηθήσουν το ζεστό μπάνιο, η κατανάλωση πολλών υγρών, ο περιορισμός αλκοόλ, καφεΐνης, καυτερών και όξινων, η αποφυγή ποδηλάτου και καθιστικής ζωής θα βοηθήσει στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

  • Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα

Δεν χρήζει θεραπείας γιατί είναι ασυμπτωματική και δεν υφίσταται λοίμωξη που πρέπει να εκριζωθεί.