Αύξηση PSA

Τι είναι η εξέταση PSA;

Το PSA (ή ειδικό προστατικό αντιγόνο) είναι μια πρωτεΐνη η οποία παράγεται τόσο από τα φυσιολογικά όσο τα καρκινικά κύτταρα του προστάτη. Εντοπίζεται κυρίως στο σπέρμα, όπου βοηθάει στην ρευστοποίηση του, υπάρχει όμως και μια μικρή ποσότητα που διαφεύγει στο αίμα. Αυτή την ποσότητα ανιχνεύει η εξέταση του PSA.

Σε ποια ηλικία πρέπει να κάνω εξέταση PSA;

Η μέτρηση του PSA στα πλαίσια μαζικού πληθυσμιακού ελέγχου προτείνεται να ξεκινά στα 50 έτη. Αν όμως ένας άνδρας έχει πρώτου βαθμού συγγενή (πατέρα ή αδελφό) με ιστορικό κακοήθειας στον προστάτη, προτείνεται η μέτρηση του PSA να ξεκινά από τα 40 έτη, καθώς έχει περίπου διπλάσια πιθανότητα να νοσήσει από καρκίνο σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

Ποια είναι η προετοιμασία της εξέτασης;

Σαν προετοιμασία για την εξέταση του PSA θα αναφέραμε την αποφυγή όποιας διαδικασίας διεγείρει τον προστάτη, όπως η εκσπερμάτιση, η δακτυλική εξέταση, η κυστεοσκόπηση, η τοποθέτηση ουροκαθετήρα ή η βιοψία προστάτου. Ακόμα και ορισμένες έντονες ασκήσεις, όπως η ποδηλασία ή η ιππασία, μπορούν να την επηρεάσουν. Για το λόγο αυτό, συνίσταται αποχή από εκσπερμάτιση, ποδηλασία ή ιππασία για τουλάχιστον 1-2 ημέρες και να μην έχει προηγηθεί την ίδια μέρα δακτυλική εξέταση ή κυστεοσκόπηση-τοποθέτηση καθετήρα. Αίμα μπορεί να δοθεί οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, ακόμα και αν κάποιος δεν είναι νηστικός.

Πότε αυξάνει το PSA;

Εάν η δειγματοληψία του PSA γίνεται με τις προδιαγραφές που αναφέραμε παραπάνω, η αύξηση της τιμής του PSA παρατηρείται σε:

Καλοήθη υπερπλασία προστάτου: το PSA μπορεί να αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου, καθώς προοδευτικά αυξάνεται το μέγεθος του προστάτη και έτσι παράγει περισσότερο PSA.
Οξεία ή χρόνια προστατίτιδα: προκαλούν ερεθισμό και φλεγμονή στον προστάτη, η οποία τον διογκώνει με αποτέλεσμα την παραγωγή περισσότερου PSA.
Καρκίνος προστάτου: τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται με γρήγορο ρυθμό επηρεάζοντας την δομή των φυσιολογικών κυττάρων με αποτέλεσμα την αύξημένη απελευθέρωση PSA.
Άλλες αιτίες: τα υψηλά επίπεδα παραθυρεοειδικής ορμόνης (PTH).

Πως αξιολογούμε το PSA;

Δεν υπάρχουν απόλυτα όρια μεταξύ των φυσιολογικών και παθολογικών τιμών. Η εξέταση PSA θα πρέπει να αξιολογείται σε σχέση με:

Το ρυθμό αύξησης PSA με την πάροδο του χρόνου: Απαιτούνται τουλάχιστον 3 μετρήσεις με χρονική διαφορά μεταξύ τους για να αξιολογηθεί. Μια ταχεία αύξηση, τουλάχιστον κατά 0.75ng/mL ανά έτος (υψηλός ρυθμός αλλαγής PSA), μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη καρκίνου. Ακόμη και αν η τιμή του PSA είναι εντός των φυσιολογικών ορίων, η αύξηση θεωρείται μη φυσιολογική και πρέπει να διερευνάται.
Το PSA Ratio: Είναι ο λόγος του ελεύθερου προς το ολικό PSA. Συνήθως μετράται όταν οι τιμές του συνολικού PSA είναι από 4 έως 10 ng/mL. Δεν υπάρχουν σαφή όρια για το Ratio, αλλά γενικά όταν είναι πάνω από 0,20 σημαίνει ότι δεν υπάρχει κακοήθεια, όταν είναι κάτω από 0,10 υπάρχει μεγάλη πιθανότητα καρκίνου του προστάτη.
Τη δακτυλική εξέταση του προστάτη: ένας μαλακός προστάτης είναι φυσιολογικός, ο επώδυνος προστάτης φλεγμονώδης και ο σκληρός προστάτης ύποπτος για κακοήθεια.
Το διορθικό υπέρηχο του προστάτη : αξιολογείται το μέγεθος του προστάτη και αναζητούνται σημεία φλεγμονής ή ύποπτα σημεία για κακοήθεια.
Την πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη: αποτυπώνει περιοχές οι οποίες είναι ύποπτες και τις σταδιοποιεί με βάση την πιθανότητα ύπαρξης κακοήθειας. Σε περίπτωση εμφάνισης εστίας με υψηλό δείκτη κακοήθειας ακολουθεί βιοψία προστάτη με fusion.
Τη βιοψία του προστάτη Όταν υπάρχει υπερηχογραφικό εύρημα με υποψία κακοήθειας.

Email

Τηλ.